Co zawiera herbata – skład herbaty

Na pytanie czym jest herbata odpowiedzieliśmy już jakiś czas temu. Dla wielu z nas herbata jest napojem pierwszego wyboru. Mówi się, że jest zdrowa, ale co tak naprawę zawiera?

Zaraz po zbiorze liście herbaciane zawierają 75- 80% wody, której ilość po wszystkich stopniach obróbki zmniejsza się do 3%. Zawierają także mnóstwo związków, takich jak: aminokwasy, sole mineralne, związki polifenolowe, węglowodany czy teinę.

ZWIĄZKI MINERALNE:

- Żelazo, odpowiada za prawidłową strukturę krwi, braki wywołują niedokrwistość
 

- Wapń, bierze udział w gospodarce kostnej organizmu, jego przyswajanie przez organizm jest uzależnione od poziomu witaminy D
 

- Fosfor, odpowiada za prawidłową strukturę kości i zębów, przy jego niedoborze upośledzone jest wchłanianie żelaza i witamin z grupy B
 

- Potas, wspólnie z sodem odpowiada za prawidłową gospodarkę wodną organizmu
 

- Cynk, niezbędny do prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych
 

- Magnez, odpowiada za przewodnictwo nerwowe, warunkuje prawidłowy metabolizm komórkowy. Często spotykany niedobór magnezu wywołuje zmęczenie, senność, drażliwość.

WITAMINY

- Witamina A, warunkuje prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci, odpowiada za proces widzenia.
 

- Witamina C, jest ważnym antyoksydantem. Decyduje o odporności organizmu. Warunkuje przyswajanie żelaza i wzmacnia naczynia krwionośne. Odpowiada za gojenie się ran, różnego rodzaju uszkodzeń skóry.
 

- Witamina D, warunkuje prawidłowy wzrost i regeneracje kości i zębów. Decyduje o prawidłowym działaniu fosforu i wapnia w gospodarce kostnej organizmu.
 

- Witamina E, witamina młodości i urody. Zaliczana do przeciwutleniaczy. Wzmacnia naczynia krwionośne.
 

- Witamina K, odpowiada za procesy krwiotwórcze, prawidłową krzepliwość krwi
 

- Witaminy z grupy B, decydują o procesach metabolicznych organizmu.

POLIFENOLE

Herbaty uprawiane w cieniu zawierają mniejsze stężenie polifenoli, a wyższe stężenie aminokwasów. Pączek i pierwszy listek krzewu herbacianego mają najwięcej polifenoli.

- mają zdolność do wychwytywania wolnych rodników (są przeciwutleniaczami), więc spowalniają starzenie się komórek oraz działają przeciwnowotworowo.

- Flawonoidy są prawdopodobnie najważniejszą grupą polifenoli w herbacie, należą do nich: [1-2% zawartość w świeżych liściach] katechiny (C), [1-3%] epikatechiny (EC), [3-6%] galusan epikatechiny (ECG), [3-4%] gallokatechiny (GC), epigallokatechina (EGC) oraz [8-12 %] galusan epigallokatechiny (EGCG).

- Garbniki (taniny) naturalnie występujące w roślinach, charakteryzują się gorzkim i cierpkim smakiem. Najwięcej znajduje się ich w herbatach zielonych i czarnych. Tanina wydziela się do naparu po 4-5 min, neutralizując pobudzające działanie teiny. Garbniki mają działanie bakteriobójcze i przynoszą ulgę w problemach jelitowo-żołądkowych.

ALKALOIDY

Substancje wytwarzane przez roślinę do obrony przed zwierzętami, które się nimi żywią. W herbacie występują pod postaciami:

- Teina jej zawartość rożni się znacznie w zależności od rodzaju herbaty, sposobu parzenia oraz użytych liści. Bardzo szybko się rozpuszcza, dlatego aby uzyskać napar o działaniu pobudzającym należy parzyć herbatę 2-3 minuty. Dłuższy czas parzenia zwiększa ilość garbników uwalnianych z liści do naparu, które zwalczają teinę. Najbogatsze w teinę będą pączki liściowe, które zawierają jej ok 4,5% w suchych liściach, dlatego najwięcej teiny znajdziemy w herbacie białej, a następnie w zielonej. Utlenianie zmniejsza zawartość teiny, więc rodzaje bardziej przetworzone będą zawierały jej mniej. Około 2,5% w herbacie czarnej, najmniej w czerwonej i żółtej. Teina nie tylko pobudza nas, zmniejsza zmęczenie i senność, ale także usprawnia pracę serca i mięśni. Podnosi ciśnienie, przyśpiesza wydzielanie kwasów żołądkowych.

-Teobromina ma działanie zbliżone do teiny, ale znacznie słabsze, w niewielkich dawkach powoduje rozszerzenie się naczyń krwionośnych w mózgu, co poprawia ukrwienie tego narządu i usprawnia jego pracę.

-Teofilina, działa rozkurczowo na naczynia krwionośne, oskrzela i drogi żółciowe. Również jest czynnikiem moczopędnym, dodatkowo może obniżać ciśnienie tętnicze.

AMINOKWASY
 

Substancje szczególnie cenione w Japonii, odpowiadają za „piąty smak” tzw. umami. Herbaty zacieniane na kilka tygodni przed zbiorem (np. Gyokuro) zawierają najwięcej aminokwasów.

- Teanina, odpowiada za uspokajające i relaksujące działanie herbaty, ale nie powoduje otępienia.

- Kwas gaba, ma duży wpływ na pracę mózgu i całego układu nerwowego - pozwala ograniczyć wrażliwość na docierające do mózgu bodźce zewnętrzne, dzięki czemu uspokaja i wycisza.

PIGMENTY

Barwniki roślinne, które odpowiedzialne są za absorbowanie światła do fotosyntezy. W świeżych liściach herbaty zawarty jest głównie chlorofil i karotenoidy. Podczas oksydacji (w przypadku herbaty Pu Erh fermentacji) zielony kolor z chlorofilu zmienia się w czarny. Karotenoidy składają się głównie z pomarańczowych karotenów i żółtych ksantofili, które odpowiadają za ostateczny kolor herbaty.

WĘGLOWODANY

Pomagają napędzać reakcje enzymatyczne podczas utleniania, a także odpowiedzialne są za tworzenie polifenoli w młodych liściach herbaty

- nierozpuszczalne w wodzie: skrobia, celuloza, hemiceluloza

- rozpuszczalne w wodzie: sacharoza, glukoza, fruktoza, maltoza